Dieta a zaburzenia psychiczne

W Polsce liczba osób cierpiących na depresję wynosi ok. 1,5 miliona osób a schizofrenia dotyka ok. 400 tys. Polaków. Na samo leczenie tych zaburzeń w roku 2015 przeznaczono 54-72 miliardy złotych.

Jednak zachorowalność cały czas utrzymuje się na takim samym poziomie – czy dietą możemy przeciwdziałać zaburzeniom psychicznym?

Oczywiście, wdrożenie właściwej diety oraz aktywności fizycznej wspomaga leczenie farmakologiczne a tym samym zwiększa szanse na wyzdrowienie i poprawę jakości życia pacjentów.

Sposób żywienia może wpływać na nasz nastrój tak jak nasze samopoczucie może wpływać na sposób żywienia. Alergie, nietolerancje pokarmowe, niedobory składników odżywczych oraz nadmierna masa ciała mogą wpływać na pogłębienie objawów zaburzeń psychicznych.

Stwierdzono, że już od najmłodszych lat sposób żywienia może mieć wpływ na przebieg procesów poznawczych oraz funkcjonowanie mózgu. Udowodniono iż kobiety w ciąży, które spożywały dużo tłuszczów nasyconych, słodyczy oraz innej niezdrowej żywności zwiększały ryzyko wystąpienia chorób psychicznych u potomstwa. Zaś dieta bogata w warzywa i owoce zmniejszała ryzyko tych problemów.

Dotyczy to również innych grup populacji – odpowiednie spożywanie warzyw i owoców może zmniejszać ryzyko depresji nawet o 14%. Dodatkowo wzbogacając dietę o produkty pełnoziarniste, oliwę z oliwek, ryby i niskotłuszczowe produkty mleczne możemy obniżyć to ryzyko o 34%. Natomiast dieta obfitująca w tłuszcze zwierzęce, cukry proste, żywność przetworzoną podnosi ryzyko zachorowania o 18%.

Udowodniono również pozytywny wpływ zielonej herbaty oraz kawy na zmniejszenie nasilenia objawów depresyjnych. Codziennie spożycie zielonej herbaty zmniejszało o 51% ryzyko nasilenia tych objawów a jedna filiżanka kawy dziennie obniżała to ryzyko o 39%.

Częstym powikłaniem chorób psychicznych oraz leków stosowanych w tych chorobach jest nadwaga lub otyłość ale również istotne jest występowanie: zaburzeń metabolizmu glukozy, nadciśnienia, niedoczynności tarczycy. Dietetyk powinien dobrać sposób żywienia indywidualnie do pacjenta uwzględniając możliwości ekonomiczne, stosowane leczenie, sprawności poznawczej, stanu psychicznego. Pacjenta należy odpowiednio wyedukować w zakresie prozdrowotnych zachowań, wyboru produktów czy też przygotowywania potraw.

Ze względu na występowanie stresu oksydacyjnego oraz procesów zapalnych u pacjenta do diety należy włączyć produkty o działaniu antyoksydacyjnym i wyeliminować produkty nasilające stany zapalne w organizmie. Tak więc należy ograniczyć/wyeliminować z diety produkty takie jak: fast food, tłuste mięsa, słodycze, wysokoprzetworzoną żywność, słodkie napoje, produkty zbożowe oczyszczone. W diecie zwiększamy ilość warzyw i owoców.

  1. Depresja – ważne jest wzbogacenie diety w kwas foliowy, witaminę B6, B12, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminę D, cynk oraz probiotyki. Suplementacja tych składników zmniejszała nasilenie objawów depresji.
  2. Choroba afektywna dwubiegunowa – korzystnie na zmniejszenie objawów tej choroby psychicznej wpływa suplementacja kwasów tłuszczowych omega 3, inozytolu, magnezu, kwasu foliowego oraz aminokwasów rozgałęzionych. Korzystny efekt wywołuje również wprowadzenie diety bezglutenowej i bezkazeinowej.
  3. Schizofrenia –  w redukcji objawów schizofrenii pomocne okażą się: Ginko Bilboa, kwasy tłuszczowe omega-3, EPA, DHA, witaminy z grupy B. Zaobserwowano również pozytywny wpływ zastosowania diety bezglutenowej, bezkazeinowej oraz ketogennej.

Dieta odgrywa więc ważną rolę w profilaktyce chorób psychicznych jak i leczeniu.

„Rola dietetyka w opiece nad pacjentem z zaburzeniami psychicznymi”, J. Róg, H. Karakuła-Juchnowicz, Psychoterapia i Uzależnienia, 2017;2